کانسار سولفید توده ای آتشفشانزاد نه کوهی: نمونه ای از کانه زایی نوع بتورست در شمال غرب کرمان

کانسار مس نه‌کوهی در 40 کیلومتری شمال غرب کرمان، در پهنه ساختاری ایران مرکزی (بلوک بافق- پشت‌بادام) و در داخل توالی آتشفشانی- رسوبی پرکامبرین پسین- کامبرین پیشین رخ داده‌است. توالی میزبان کانه‌زایی بطور عمده شامل شیل سیاه، ماسه سنگ و داسیت (سری ریزو) می‌باشد. کانه زایی به صورت چینه‌کران (رگه-‌ رگچه ای) و چینه‌سان (لایه‌ای) در3 افق معدنی مس دار و 2 افق غنی از آهن و منگنز رخ داده‌است. کانه زایی در منطقه معدنی نه کوهی دارای چهار رخساره کانه دار شامل رخساره رگه- رگچه‌ای، مجموعه دهانه‌ای، لایه‌ای و رسوبات گرمابی- بروندمی نواری آهن و منگنزدار می‌باشد. این کانه‌زایی حاوی کانی‌های اولیه پیریت، کالکوپیریت، اسفالریت، هماتیت و پیرولوزیت می‌باشد. دگرسانی سنگ دیواره به طور عمده دگرسانی‌ کلریتی و کربناته- سریسیتی- سیلیسی را شامل می شود. براساس ژئوشیمی کانسنگ، در کانسار پهنه بندی فلزی مشاهده می گردد. با توجه به ویژگی‌های کانه‌زایی از جمله محیط تکتونیکی تشکیل، سنگ شناسی توالی میزبان کانه-زایی، ساخت و بافت، کانی‌شناسی، پهنه بندی فلزی و دگرسانی و مقایسه آنها با ویژگی‌های اساسی ذخایر سولفید توده-ای آتشفشانزاد، این کانه زایی بیشترین شباهت را با کانسارهای نوع سیلیسی کلاستیک فلسیک یا بتورست نشان می‌دهد.